Veelgestelde vragen

Een ortho-foto is een foto die geometrisch gecorrigeerd is. Ortho is een afkorting van orthogonaal. Dat wil zeggen dat de foto van loodrecht boven het gebouw of perceel is gemaakt. Het kan ook zijn dat de foto van recht voor het gebouw gemaakt is. De foto kan dus horizontaal of verticaal orthogonaal gemaakt zijn.

De inwinning van de luchtfoto’s vindt plaats in het bladloze seizoen, zodat op de beelden ook zoveel mogelijk onder de vegetatie kan worden gezien. Dit is van belang voor het bijhouden van o.a. de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Doordat voor het maken van bruikbare luchtfoto’s ook een minimale zonnestand nodig is, loopt het vliegseizoen grofweg van half februari tot half april.

Nederland is opgedeeld in vijf regio’s die in totaal door vier leveranciers worden ingewonnen. Elke leverancier deelt zijn perceel op in blokken die in ongeveer drie uur vliegen ingewonnen kunnen worden. In totaal telt Nederland 54 blokken.

Luchtfoto’s zijn een natuurproduct. We zijn ieder seizoen weer afhankelijk van de weersomstandigheden. Er kan door de grote hoogte waarop de vliegtuigen vliegen alleen maar gevlogen worden als er staalblauwe luchten zijn zonder bewolking. Het ene jaar komen deze dagen al in februari voor, het andere jaar pas eind maart of in april. Daarmee is een planning afgeven ook onbegonnen werk. De deadline voor het inwinnen is meestal rond 23 april. Deadlines voor de uitlevering van de data zijn gekoppeld aan de inwindatum van het betreffende blok.

De verwerking gaat per blok in vier stappen waarna een controle door de opdrachtgever plaatsvindt. De vier stappen zijn:

Luchtfoto's

Camera’s in de luchtfotografiewereld bestaan vaak uit meerdere onderdelen. Sommige systemen maken gebruik van meerdere camera’s die de beelden in elkaar plaatsen om er één plaatje van te maken. Andere systemen hebben lenzen die verschillende banden opnemen zoals o.a. Rood-Groen-Blauw-Nabij Infrarood. Ook deze beelden worden vervolgens tot één plaatje aan elkaar gerekend. Vervolgens wordt er nog gecontroleerd of de kleurstelling van de foto’s natuurgetrouw is. Daarna worden de foto’s opgeleverd en gecontroleerd.

Quick ortho-fotomozaïeken

Om nauwkeurig te kunnen karteren (het in kaart brengen van bijvoorbeeld gebouwen, wegen, bruggen, etc.), overlappen de opgenomen foto’s elkaar. Voor ortho-fotomozaïeken wordt deze overlap eraf gesneden en sluiten de beelden mooi op elkaar aan. De Quick ortho-fotomozaïeken zijn in het leven geroepen om gebruikers die snel een actueel beeld nodig hebben van een situatie, tegemoet te komen. De precieze ligging van de foto’s is ook wat minder nauwkeurig dan bij het eindproduct.

Aerotriangulatie en blokvereffening

De hoofddoelstelling van Beeldmateriaal is om luchtfoto’s te leveren die geschikt zijn voor het karteren van de BGT. Daarvoor is het noodzakelijk dat de beelden heel precies op de juiste plek komen te liggen én dat de onderlinge beelden heel goed op elkaar aansluiten. Daarom worden een aerotriangulatie en blokvereffening uitgevoerd. Op het moment dat dit goed is gedaan, kan een professionele gebruiker met speciale apparatuur stereo-kijken. Dat wil zeggen dat deze diepte kan zien door op het ene oog de ene foto te projecteren en op het andere oog de andere foto. Zodoende kan de locatie van bijvoorbeeld een hoekpunt van een gebouw heel nauwkeurig worden bepaald.

Ortho-fotomozaïeken

Op basis van de vorige stap liggen alle beelden op de goede plek. Nu wordt net als bij de quick ortho-fotomozaïeken de overlap eraf gesneden. Daarvoor worden snijlijnen bepaald. Bij de definitieve ortho-fotomozaïeken wordt de locatie van deze snijlijnen handmatig nagelopen zodat ze geen gebouwen of bruggen doorsnijden zodat er geen rare effecten in de foto’s optreden. De nauwkeurige ligging en de goed gecontroleerde locatie van de snijlijnen maken dit product dus nauwkeuriger en mooier dan de quick ortho-fotomozaïeken.

Herleveringen

Beeldmateriaal verzorgt beelden voor heel Nederland die dus ook op ieder plekje in Nederland moeten voldoen aan de gestelde eisen. Het aan elkaar rekenen van luchtfoto’s van individuele blokken gaat prima. Zodra verschillende blokken ook goed op elkaar moeten aansluiten om een consistent beeld voor heel Nederland te krijgen wordt het net een tandje lastiger. Door deze eisen komt het wel eens voor dat bepaalde leveringen worden afgekeurd en er herstel moet plaatsvinden. Dit veroorzaakt dan voor het betreffende blok, en soms ook voor de omringende blokken, een afkeuring. Een herlevering is dan noodzakelijk met als gevolg vertraging in de uitlevering van de data.

De Quick ortho is qua ligging iets minder precies dan de definitieve ortho-foto. Er is minder aandacht besteed aan de kniplijnen waardoor er soms wat rare effecten kunnen zitten in gebouwen en bruggen. Verder is de kleur van de foto’s onderling wat minder goed op elkaar afgestemd waardoor er kleurverschillen kunnen optreden.

De stereo luchtopnames zijn de individuele luchtfoto’s die worden gebruikt door professionele gebruikers om diepte te kunnen zien. Dit gebeurt door inzet van specialistische apparatuur en software die het mogelijk maakt om nauwkeurig te karteren.

Het ortho-fotomozaïek is een samengestelde foto gebaseerd op de stereofoto’s en is één land-dekkend plaatje.

Ortho-foto’s zijn niet gecorrigeerd voor het omvallen van objecten zoals gebouwen en bruggen. Daardoor is nauwkeurig karteren van dit soort objecten niet mogelijk. De stereobeelden zijn daarvoor de aangewezen producten. True orthofoto’s zijn wel gecorrigeerd en zouden daardoor geschikter zijn, maar in stereobeelden kun je te allen tijde het nauwkeurigst karteren. True ortho-beelden worden overigens vanuit Beeldmateriaal op dit moment niet geleverd.

De stereobeelden zijn aan te vragen via het bestelformulier.

Beelden worden opgenomen met een resolutie van 7,5cm. De stereobeelden worden ook zo uitgeleverd. Ortho-fotomozaieken worden in kaartbladen van 1x1km geleverd. Om een geheel aantal pixels binnen die 1km te krijgen is het noodzakelijk de beelden te re-samplen naar 8cm resolutie. Dan passen er precies 1250 pixels in 1 km.

Zie voor een uitgebreid antwoord de pagina Kwaliteit.

De foto’s mogen gebruikt worden onder een CC BY 4.0 licentie. Zie voor uitleg over deze licenties de pagina over Creative Commons.

De losse tegels op de downloadpagina zijn gratis te downloaden. Voor grotere hoeveelheden data die via het bestelformulier worden aangevraagd worden kosten in rekening gebracht. Voor enkele gemeente bedragen de kosten €2.000.

De volgende organisaties zijn betrokken bij Beeldmateriaal:
 

• Ministerie van BZK

• Ministerie van Defensie

• Ministerie van Economische Zaken en Klimaat 

• Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

• Ministerie van Justitie en Veiligheid

• Het Kadaster 

• Rijksdienst voor Ondernemend Nederland 

• Alle provincies

• Alle waterschappen

• ProRail BV

• Nederlandse Gasunie

• Staatsbosbeheer

• Gemeente Amsterdam
 

De uitvoering ligt bij het Waterschapshuis en het Kadaster.

Naast het voortzetten van de bestaande programma’s Beeldmateriaal en AHN zijn tal van ontwikkelingen. Op bestuurlijk niveau is het de doelstelling om steeds meer één open data basis dataset in te winnen en beschikbaar te stellen voor heel Nederland. Deze ontwikkeling wordt verder uitgewerkt is de BasisVoorziening BeeldMateriaal (BVBM). Daarnaast zijn er veel ontwikkelingen op technisch gebied waardoor een gecombineerde inwinning van Beeldmateriaal, AHN en mogelijk obliek beelden nader verkend wordt. Uit luchtfoto’s kan middels Dense Image Matching ook een puntenwolk afgeleid worden. Deze ontwikkeling wordt in deze verkenning ook meegenomen. True orthofoto’s zijn relatief eenvoudig te genereren als er ook Dense Image Matching wordt uitgevoerd. Het beschikbaar stellen van deze beelden wordt ook verder uitgewerkt.

Beeldmateriaal levert producten in de vorm van quick ortho-foto’s, definitieve ortho-foto’s en stereofoto’s. Beeldmateriaal beschikt over stereo luchtopnamen met een resolutie van 7,5 cm en van 25 cm, 8 cm quick ortho-foto’s en ortho-fotomozaïeken en 25 cm zomerfoto’s in zowel stereo als ortho.

De losse tegels op de Downloadpagina zijn gratis te downloaden.

Voor grotere hoeveelheden data die via het bestelformulier worden aangevraagd worden kosten in rekening gebracht.

Een Web Map Service (WMS) of Web Map Tile Service (WMTS) is een protocol voor het serveren van ge-georefereerde data via internet.

Bij een WMS kan de gebruiker op elk gewenst niveau inzoomen. Bij een WMTS worden de zoomniveaus van tevoren bepaald en kan de gebruiker in voor gedefinieerde stappen in- en uitzoomen. Deze laatste manier kost minder rekenkracht en is daardoor sneller in gebruik.

De foto’s kunnen bekeken worden met behulp GIS-programma's, bijv. ArcGIS en QGIS. Ook is het mogelijk om de tegels (WMTS) in te sluiten op de eigen website of deze via een viewer te bekijken.

U kunt beeldmateriaal opvragen via dit formulier:

Aanvraagformulier